Kategori: BİLİM / FELSEFE
-
Sütyenle uyumak ya da uyumamak
Çağımız bilgi çağı ve 17. Yüzyıldan bu yana bilim insanların en büyük rehberi konumunda. Bilimin ve teknolojinin hayatlarımıza kattıkları ve cehaletle savaşı, insanlık tarihindeki kaydadeğer atılımını son 4 yüzyılda gerçekleştirdi. Hal durum böyle olunca dolandırıcılığın yeni bir yöntemi de “sözdebilim yaratmak” haline geliverdi. Sözdebilim kendini bilim gibi gösteren, ama temelde bilimin standartlarını taşımayan, onun metodunu…
-
Yeni gezegen: DÜNYA 2.0
“Dünya’ya kardeş geldi” başlıklarıyla duyurulan Kepler-22b gezegeni tüm insanlık için yeni bir ümit. 1992 yılına kadar güneş sistemimizin dışındaki yıldızların da gezegenleri olabileceği düşünülüyordu ancak henüz hiç tespit edilmemişti. Önce 1992’de bir Pulsar çevresinde dönen gezegenler bulundu; 1995 yılında da bir yıldızın. Bu tarihten önceki kitaplara bakarsanız, astronomların bu konuda ne kadar ümitli olduğunu ancak…
-
Kainatta ne kadar yalnızız…
İnsanoğlu’nun kainattaki yalnızlık hissi çok anlaşılır bir his… Bir düşünün: Şu ana kadar uzayın bildiğimiz başka hiçbir noktasında insanın yaşayabileceği bir yer yok. Çok büyük bir kısmı boşluktan oluşan uzayın dolu olan kısımları da ya çok yüksek ya da çok düşük basınç ve sıcaklık değerleriyle bizler için tam bir cehennem. Şu ana dek güneş sistemi…
-
Şu uzaylı meselesi…
Yine gayrinizami not kısmından bir yazı… Uzun yazamadığım zamanlardayım. Herkesin en az bir kez düşündüğü şeyi, her bir kaç saatte bir düşünüyorum: Bizden başka hayatlar. Evrenden bahsediyorum, zengin, fakir, siyah, beyaz, meczup, budist vs. değil. Evrende bizden başka bir yerde canlılık mevcut mu? Ne kadar yeni gelişmeler olsa da bir süre sonra başka bilim adamlarınca…
-
İddia Bayisi Mezunları
Geçtiğimiz günlerde güzel anadolumuzda Mustafa adında bir postacı, Mısır ve Ortadoğu’da görülen, tür adı Jaculus Jaculus olan bir çöl kemirgeni ile karşılaşmış, bu hayvanı yakalayarak evine götürmüş, fotoğraflarını da çektikten sonra doğaya geri salmış. Onu öldürmemesi, evine götürüp incelemesi, fotoğraflarını çekmesi takdir edilesi bir davranış. Tabi bir anadolu ajansı muhabiri haberi alınca gelmiş ve “görenleri…
-
Sagan, Kozmos ve Altın Kitaplar
Dünya’nın en çok satanlar listesine girebilmiş çok az sayıdaki popüler bilim kitaplarından birisi olan, Carl Sagan’ın en önemli eserlerinden Kozmos’un, Türkiye’de Altın Kitaplar tarafından yayınlanan 2009 tarihli 5. basımını okudum. İlk kez ABD’de 1980 yılında basılan ve 1998 yılında Türkçe’ye çevrilen kitap, Sagan’ın aynı isimli belgesel dizisinin bir kitabı. Kendisi bilimsel dizilerin kitaplaşması halinde amaçlarına…
-
Kaderin bilimsel ispatı değil, belirsizlik ilkesinin çöküşü.
Şu sıralar “Bir atom parçacığının nerede ve ne hızda hareket edeceğini 43 saniye önceden tespit eden bir model geliştiren Hollandalı fizikçi Hooft, kaderin varlığını bilimsel olarak ispatladı.” şeklinde bir haber gözünüze çarptı mı? Çarptıysa söyleyeyim. Bu oldukça fantezi içerikli bir yaklaşımdır.
-
Neden önce gözlüklüler ölür?
Bir korku filmi klişesi olan ve bu anlamda her yerde telaffuz edilerek tasdik edilen “İlk Önce Gözlüklülerin Ölmesi” konusunda Hollywood’un haklı olduğunu iddia edeceğim. Doğrudur. Ben de katil olsam ilk önce gözlüklüleri hedef alırım. Kolay yemdir çünkü. Neden derseniz, işte nedenler: 1. Gözlerimizin kenarlarındaki görüntüyü algılayan sinirlerin frekansı daha yüksektir. Avcı/Av ilişkileri için önemli bir…
-
Tüm mutluluklar anlıktır!
Tüm mutluluklar anlıktır! An en küçük zaman birimi olarak ifade edilse de biz bunu biraz değiştirelim isterseniz: An, zaman ne kadar uzun olursa olsun, ilgili olunan özne ya da nesnenin hayatınızda ettiği yere göre, makro perspektifte bir an olmaya devam eder. Daha kısası her mutluluk etkilediği hayat uzunluğu içerisinde sadece bir an kadar dilimi etkiler.…
-
Yer çekimi ve tombala
Tombalada 6 ile 9’un birbirine karışmaması için altına çizgi koyarlar. Sadece tombalada değil, bir şekilde ters ya da düz tutulabilecek ve biribirine karıştırılabilecek tüm durumlarda. Kendi kendime bunun sebebini düşündüm: Niçin çizgi altta? Ayrıca niçin çizgili defterlerde harfleri alta yaslıyoruz. Halbuki amaç kılavuzsa üst çizgiye de dayayabilirdik. Harfler üstleri bir satıha değecek şekilde geliştirilebilirdi. Benim…
-
Bir böceğin ölümü
Hayvanların bilişsel yetenekleri sandığımızdan çok daha azdır. Hatta bir çok bilişsel yetenek sanılan davranışların şartlanma davranışı olduğu ortaya çıkmıştır. Örneğin bir kaz yuvasından çıkan bir yumurtayı yuvarlamak suretiyle tekrar yuvasına taşır. Yapılan deneyler göstermiştir ki; bu hareket bilişsel bir hareket değildir. Kaz gagasıyla yumurtayı çekerken yumurtanın alınması halinde kaz hareketine devam eder, olmayan bir yumurtayı…