Sigara ve çocukluk

Harçlığımın tek başına iyi bir sigara almaya yetmediği bir zamandı.

Bu yüzden Ömer ile ortak kısa Marlboro almak, hem harçlıktan sigara harici bir şeyler için de biraz kırıntı kalmasına hem de havalı bir sigara içmeye yarıyordu.

Ancak ortak sigara almanın çeşitli zorlukları vardır:

Sözgelimi ortağınızın sigara içme hızına uymak adamı deli eder. Ortağınız “ver bi sigara” deyince içesiniz yoksa siz de içerisiniz. Gerçek anlamda bir bölüşme yoktur. Paket bitene kadar ortaklık hissesiz biçimde devam eder çünkü. Sonra paketin çok hızlı bitmesi moralinizi bozar. Siz akşama da kalmasını ümit ediyordunuz ama ortağınızın sünger misali sigara içmesi planlarınızı suya düşürür.

Öte yandan ortağınızın kıramadığı arkadaşları olabilir ve bu kişiler de “Marlboro’nun” dayanılmaz havasına binaen ortağınızdan sigara isteyebilirler. “Tevfik, Ahmet’e de bi tane ver” sözü sermayenizi başka paydaşlarla bölüşmek zorunda bırakır.

Bir de “risk/kazanç” kavramıyla karşılaşırsınız. Okul bitip de eve gitmek gerekince, paketi yanında götüren yakalatma riski alır. Buna karşılık sigara hisselerinin tamamını alarak kontrolü ele geçirmiştir.

Bu riski daima ben aldım çünkü apartmanımızın bir asansörü, bu asansörün tavanının iki kenarında lamba, bu lambanın dışında buzlu mikadan yarı saydam cam paneller vardı ve bu paneller çıkarılabiliyordu. Bu panellerden birini çıkarıp arkasına paket yerleştirebiliyordunuz.

Bu da başka bir riski doğuruyordu gerçi: Apartmanda sigara saklamak için seninle aynı yeri kullanan diğer arkadaşların paketi kısmen ya da tamamen aşırması.

Velhasıl bu da çok çeşitli kavgalara sebep oldu zamanında:

– “Paketi mi sen mi aldın lan?”
– “O… çocuğuyum ben almadım” (Çocuklar arasında bir dönem meşhurlaşan bir yemin türüdür.)

Sigara almaya para bulmak ve ailenizin “Okul yemek veriyor, servise de biniyorsun, bu para neyine yetmiyor?” sorusu ile karşılaşmamak için iyi bir plan yapıp makul bir süre öncesinden okul yemeklerini kötülemeye başlamak gerekiyor. Zira okul yemeğini yiyip yemeyeceğinize dönem başında karar vermeniz gerekiyor. Bunun için öncelikle yemekten çıkacak iyi bir mahlukat bulmak lazım. Besin değeri olmayan yemeklerden hayali menüler oluşturup bir de bunlardan gerçekçi bir şekilde yakınmak lazım. Bunu iyi yapabilenler bugün biyolog, doktor, moleküler biyolog, mikrobiyolog, diyetisyen falan oldular.

Sadece okul yemeğini kötülemek yetmez. Bir de kantini methetmek lazım. Olmayan çeşitler uydurup, hayal gücünü zorlamak… Çeşitli ürün gamları, hizmetin ne kadar iyi olduğu, herkesin ne kadar tercih ettiği. Bildiğiniz reklam. Bunu da iyi yapabilenler bugün reklamcı, pazarlamacı, iletişimci oldular mesela.

Ne zaman “İyi yemek yeme bari… Bir hamburger ne kadar mesela?” sorusuna da optimum bir yanıt vermek lazım. Az söylemek okul yemeğine abone olmamak için muhteşem, fakat bu defa harçlık düşecek ve ortak bir marlboro bile alamayacaksınız. Çok söylerseniz okulun yemeğini yemek daha mantıklı bulunabilir. Bu da bütün planları suya düşürür. Bu noktada iki sınır şartı arasında iyi bir optimizasyon yapmak gerekiyor. O soruya iyi yanıt vermek için beynini çok zorlayanlar şimdi mühendis oldular mesela. İddia ediyorum türev bilmeden bunu yapmak geleceğin bilim adamlarını hazırlamıştır.

Çok daha sıkı gözlem altında anne babasından sigara aşırmak zorunda olanlardan iyi eğitim alabilenler polis, hafiye oldular, alamayanlar ise nitelikli hırsız, dolandırıcılık gibi yüz kızartıcı mesleklerin pençesine düştüler. Beni bu durumdan kurtaran annemin ve babamın aşırılmayacak kadar iğrenç bir sigara olan Maltepe içmesidir herhalde. Her şeyde bir hayır vardır derler ya. Babamın Chesterfield, annemin 2001’e döndüğü günü hala bayram olarak kutlamaktayım.

Bu yazının bir mizah olmasının yanısıra, sigaraya özendirici bir yazı olmaması için de bugün sigara içmekle ilgili bazı düşüncelerimi de açıklayayım:

Bağımlılığın her türlüsünden kaçınmak gerek. Sigara insanın günlük enerjisini emen, sizi prangalara bağlayan, kendinizi onsuz karakterize edemeyeceğiniz, rezalet, iğrenç bir şey. Kapalı bir yere girdiğiniz ve uzun toplantılar yapacağınız zaman sigara için dışarıya kaçmak bile küçük düşürücü. İradesizlik göstergesi. Başlamadıysanız hiç bulaşmayın. Yeni başladıysanız yol yakınken dönün. Çok olduysa başlayalı kendinizi kandırmayı bırakın.

Anne babaysanız da eğer, siz sigara içiyorken çocuğunuza içme demek bir anlam ifade etmiyor.

Ben cebime ilk paketi soktuğumda ve hatta sokakta kızlar yakınımdayken o paketi cebimden çıkardığımda kendimi “daha erkek” hissetmiştim. İlk cinsel deneyim ile benzer duygulardı hatta. Demek ki “çocuklar sigara içmez” demek, ya da babanın sigara içiyor olması ve babanın yetişkin ve otoriter erkek figüründe olması, sigarayı büyümekle, erkek çocuğu için “erkek olmak” ile bağdaştırıyor ve büyüme ile eşdeğer bir anlam kazanıyor.

Belki bu yüzde sigara içmeyen bir kadınsanız eşiniz içtiği için çocukların önünde aşağılayın ve o da gidip balkona gizli gizli içsin. Böyle bir görüntü “Sigara = Erkek Olmak” eşitliğini bozacaktır diye düşünüyorum. “Çocuklar içmez” diye geçici bir engelleme çabası yerine “Akıllı olan içmez” daha mantıklı mesela. Aptallıkla eşdeğer tutmak lazım.

Sigaranın bir çok açıdan  keyifli bir şey olduğu gerçek. Keyif veren her şey bağımlılık yaratır. O keyif keşfedilmeden başı ezilirse daha etkili olur.